SSB cz.II: Bargiel J., Bobowska J.

{xtypo_dropcap}Bargiel Jan - (XX w.){/xtypo_dropcap}




Działacz społeczny, przedsiębiorca, wydawca prasy. Był reemigrantem z USA, bliskim znajomym Stanisława Jakiela, po przybyciu do Skarżyska pracował w Spółce Akcyjnej Ekonomia (był udziałowcem), jako sekretarz.

Miał zacięcie dziennikarskie. W 1924 r. Bargiel zaczął wydawać Gazetę Niedzielną, w 1924 r. wyszło 25 numerów, w roku następnym 18 nr. W sumie gazeta ta ukazywała się 9 miesięcy i jak stwierdził Bargiel - w pewnej tylko mierze była pismem miejscowym i dlatego zapewne choć okazała formą lecz obca duchem i pochodzeniem, nie przyjęła się na tutejszym gruncie tak, jak jakby tego oczekiwać należało. Bargiel w miejsce wycofanej gazety zaczął wydawać Głos Kamiennej, którego nr 1 został wydrukowany 5 VII 1925 r. W artykule redakcyjnym B. podkreślał, że pismo "pragnie wniknąć we wszystkie dziedziny życia naszego miasta, zogniskować w sobie wszystkie szlachetne dążenia i usiłowania ludzi dobrej woli, uzgodnić poglądy i złączyć interesy wszystkich warstw tutejszego społeczeństwa". I choć B. deklarował, że będzie to tygodnik bezpartyjny, poświęcony sprawom politycznym, gospodarczym, społecznym i oświatowym, to jednak zdecydowanie ma on prawicowy charakter, zgodny z poglądami Bargiela.

W 1925 r. ukazały się 22 numery. B. na łamach wydawanej przez siebie gazety prezentował własne poglądy i spostrzeżenia na rozwój miasta. Był szczególnie krytyczny, gdy chodziło o bezpieczeństwo mieszkańców i wygląd ulic. Popierał rozwój oświaty w mieście. Przez jakiś czas zatrudniony był w Gimnazjum kierowanym przez A. Bałtruszajtisa jako sekretarz. Głos Kamiennej, wydawany był na ul. 3-Maja, w domu Garbacza, w którym mieściła się drukarnia świadcząca również usługi dla ludności. Głos z nieznanych przyczyn przestał się ukazywać w grudniu 1925 r.

Bargiel wyszedł z inicjatywą założenia w Kamiennej Towarzystwa Miłośników Kultury i Sztuki, wobec trudności z rejestracją statutu inicjatywa została zaniechana. Wszystko wskazuje na to, że Bargiel wyjechał w 1925 z miasta i dalsze jego losy są mniej znane.


{xtypo_dropcap}Bobowska Jadwiga Wanda Zumft (Cumft) - (1889 - 1954){/xtypo_dropcap}





Działaczka społeczna i konspiracyjna, nauczycielka. Ur. 17 IX 1889 w Radwieliszkach na Litwie (córka protestanckiego pastora), uczęszczała do gimnazjum w Wilnie. Za udział w manifestacjach młodzieży wileńskiej w 1905 r. została skreślona z listy uczniów, przeniosła się do Rygi, gdzie ukończyła gimnazjum w 1906 r. Studiowała w Wiedniu germanistykę, później wyjechała na studia muzyczne do Paryża. Po powrocie na Wileńszczyznę rozpoczęła działalność polityczną. W 1916 r. aresztowana, w celi więziennej zawarła związek małżeński z Konstantym Bobowskim. Zabiegi męża doprowadziły do jej uwolnienia. Po wojnie pracowała jako germanistka w gimnazjum w Lidzie, później w Ojcowie, od 1921 r. w Kamiennej.

Niezwykle utalentowana nauczycielka, dzięki niej w skarżyskim gimnazjum odbywały się comiesięczne koncerty muzyczne, od 1935 r. nawiązała kontakt ze stowarzyszeniem Ormuz w Warszawie, dzięki czemu na koncerty do gimnazjum przejeżdżali wybitni artyści scen polskich (Stanisława Korwin - Szymanowska, Henryk Sztompka, Eugenia Sztompka, Zygmunt Dygat).

Niestrudzona w działalności społecznej, była skarbniczką Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego w Kamiennej, współorganizowała w mieście PCK. Niezwykle aktywna w czasach okupacji hitlerowskiej, we wrześniu 1939 r. organizowała pomoc dla uciekinierów, przesiedleńców, rannych. Włączyła się w nurt skarżyskich konspiracji. Działaczka organizacji konspiracyjnej "Orzeł Biały", dzięki perfekcyjnej znajomości j. niemieckiego była łączniczką, tłumaczką. Z narażeniem życia udzielała pomocy Żydom, ratując wiele osób ze Skayżyska-Kamiennej.

Zm. 22 XI. 1964. Pośmiertnie odznaczona została Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Bobowscy są patronem jednej z ulic Skarżyska.

Krzysztof Zemeła